بوتاکس چه عوارضی دارد؟

تزریق بوتاکس برای صاف‌کردن چین‌و‌چروک‌های صورت، پیشگیری از میگرن مزمن، تعریق بیش از حد، دیستونی گردن، اسپاسم عضلانی، برخی بیماری‌های عضلانی چشم و درمان بی‌اختیاری ادرار ناشی از پرکاری مثانه انجام می‌شود.

بوتاکس با مسدود کردن سیگنال‌هایی که باعث انقباض عضلات می‌شوند، عضلات را شل می‌کند. البته تزریق بوتاکس هم مانند هر درمان دیگری ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. در این مقاله می‌توانید با عوارض جانبی تزریق بوتاکس و زمان مراجعه به پزشک آشنا شوید.

عوارض شایع بوتاکس چیست؟

عوارض جانبی بوتاکس بسته به‌دلیل استفاده از آن می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه به برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس اشاره می‌کنیم.

شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای افراد مبتلا به میگرن عبارتند از:

·         گردن‌درد

·         سردرد

شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای تعریق بیش از حد زیر بغل عبارتند از:

·         درد یا خون‌ریزی در محل تزریق

·         تعریق در سایر قسمت‌های بدن

عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای اسپاسم عضلانی عبارتند از:

·         درد دست یا پا

·         عفونت دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی (در کودکان)

شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای دیستونی گردن عبارتند از:

·         مشکل در بلعیدن مواد غذایی

·         عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی

شایع‌ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای بلفارواسپاسم (پلک زدن یا تکان خوردن غیرقابل کنترل پلک) یا استرابیسم (نوعی از مشکلات چشمی مانند لوچی) عبارتند از:

·         افتادگی پلک

·         خشکی چشم

عوارض شایع تزریق بوتاکس برای مشکلات مثانه عبارتند از :

·         عفونت دستگاه ادراری

·         مشکل در تخلیه ادرار

عوارض خفیف بوتاکس چیست؟

برخی عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس عبارتند از:

·         حساسیت محل تزریق

·         ضعف عضلانی نزدیک به محل تزریق

·         علائم شبه آنفولانزا مانند تب، حالت تهوع و درد عضلات

سایر عوارض جانبی خفیف بوتاکس می‌توانند بسته به دلیل استفاده از بوتاکس متفاوت باشند. در ادامه به چند مورد از عوارض جانبی خفیف گزارش شده توسط بیمارانی که به دلایل مختلف بوتاکس تزریق کرده‌اند، اشاره می‌کنیم.

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای میگرن عبارتند از:

·         گردن‌درد

·         سردرد

·         افتادگی پلک

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای تعریق بیش از حد زیر بغل عبارتند از:

·         تعریق در سایر قسمت‌های بدن

·         گلودرد

·         سردرد

·         گردن‌درد یا کمردرد

·         خارش

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای اسپاس عضلانی عبارتنداز:

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی معمولی

·         یبوست

·         درد دست یا پا

·         خستگی

·         درد مفاصل یا کمر

·         برونشیت

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای دیستونی گردن عبارتند از:

عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی

·         درد گردن یا پشت

·         سردرد

·         سرگیجه

·         خشکی دهان

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای بلفارواسپاسم عبارتند از:

·         افتادگی پلک

·         خشکی چشم

·         دو بینی

·         حساسیت چشم‌ها مانند قرمزی یا اشک

·         حساس‌تر شدن به نور

·         تورم پلک

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای استرابیسم یا مشکلات بینایی عبارتند از:

·         افتادگی پلک

عوارض جانبی خفیف تزریق بوتاکس برای مشکلات مثانه عبارتند از:

·         عفونت دستگاه ادرار

·         درد حین تخلیه ادرار یا مشکل در تخلیه ادرار

در بیشتر موارد این عوارض موقتی هستند و در برخی موارد عوارض به‌راحتی کنترل می‌شوند؛ اما اگر علائم شما ادامه داشت، با پزشک خود صحبت کنید. همچنین تزریق بوتاکس را بدون نظر پزشک متوقف نکنید؛ زیرا بوتاکس ممکن است علاوه‌بر موارد بالا، عوارض جانبی دیگری هم داشته باشد.

عوارض جانبی خطرناک تزریق بوتاکس چیست؟

عوارض جانبی خطرناک تزریق بوتاکس عبارتند از:

·         زخم قرنیه (زخم باز در سطح چشم) یکی از عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای بلفارواسپاسم است که هم بزرگسالان و هم کودکان را درگیر می‌کند.

·         پخش شدن تأثیر سم

·         احتباس ادرار به‌دلیل تزریق بوتاکس برای مشکلات مثانه

·         حساسیت‌های پوستی

اگر بعد از تزریق بوتاکس دچار عوارض جانبی شدید، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر به نظر می‌رسد عوارض جانبی شما خطرناک هستند یا اگر فکر می‌کنید وضعیت شما به درمان فوری نیاز دارد، با اورژانس تماس بگیرید.

واکنش محل تزریق بوتاکس

برخی افراد ممکن است در محل تزریق بوتاکس واکنش‌هایی را تجریه کنند. در مطالعات انجام شده، این عارضه در افرادی که تزریق بوتاکس را برای میگرن، تعریق بیش از حد زیر بغل، اسپاستیسیته و دیستونی گردن انجام می‌دهند، دیده شده است.

علائم این عارضه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

·         حساسیت یا درد

·         قرمزی یا تغییر رنگ

·         کبودی

·         ورم

·         خون‌ریزی

·         عفونت

واکنش‌های محل تزریق معمولا تا یک هفته بعد از تزریق ایجاد می‌شوند. این علائم معمولا خفیف هستند و در عرض چند روز برطرف می‌شوند؛ اما در برخی موارد ممکن است ادامه داشته باشند.

اگر به چنین علائمی مبتلا شدید، می‌توانید از بسته‌های یخ برای قرار دادن روی ناحیه آسیب‌دیده استفاده کنید. این کار می‌تواند هرگونه درد، تورم یا کبودی را کاهش دهد. تا چند روز پس از تزریق بوتاکس باید از ماساژ ناحیه تزریق خودداری کنید. این کار باعث جلوگیری از پخش شدن سم به سایر قسمت‌ها می‌شود.

اگر واکنش‌های محل تزریق شدید، مشکل آفرین یا طولانی مدت باشند باید با پزشک خود صحبت کنید. پزشک ممکن است راه‌حل‌هایی برای کنترل این عوارض به شما پیشنهاد دهد.

عوارض پخش شدن بوتاکس

بوتاکس گاهی اوقات ممکن است بعد از تزریق پخش شود. این مشکل می‌تواند باعث یک بیماری جدی به نام بوتولیسم شود. بوتولیسم می‌تواند ساعت‌ها، روزها یا حتی هفته‌های پس از تزریق نیز رخ دهد.

علائم بوتولیسم عبارتند از:

·         ضعف عضلانی گسترده

·         خستگی

·         دوبینی

·         افتادگی پلک

·         بی اختیاری ادرار (از دست دادن کنترل مثانه)

·         گرفتگی صدا

·         مشکل در صحبت کردن

·         مشکل در بلعیدن مواد غذایی یا تنفس (این ممکن است بسیار خطرناک باشد به خصوص اگر از قبل این مشکلات را داشته باشید)

پخش شدن سم بوتولینوم یک عارضه نادر است؛ اما ممکن است در مواردی که تزریق بوتاکس برای اسپاسم‌های عضلانی انجام می‌شود، در کودکان رخ دهد. پخش شدن سم بوتولینوم برای افرادی که تزریق بوتاکس را برای میگرن، تعریق بیش از حد، بلفارواسپاسم یا استرابیسم انجام می‌دهند، گزارش نشده است.

پس از تزریق بوتاکس، برای جلوگیری از پخش شدن سم بوتولینوم از ماساژ دادن یا مالیدن ناحیه تزریق تا چند روز خودداری کنید. اگر بعد از تزریق بوتاکس علائم بوتولیسم را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، حتی اگر چند روز یا چند هفته بعد رخ دهد؛ زیرا ممکن است لازم باشد برای درمان به بیمارستان مراجعه کنید.

اگر بعد از تزریق بوتاکس در تنفس، بلعیدن، یا صحبت کردن دچار مشکل شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم شما شدید باشند، باید با اورژانس تماس بگیرید.

اگر علائمی مانند تاری دید یا دو بینی، افتادگی پلک، سرگیجه یا ضعف عضلانی دارید نباید رانندگی کنید. چنان‌چه درباره‌ی خطر پخش شدن اثرات سم بوتولینوم سؤالی دارید، باید با پزشک خود صحبت کنید.

حساسیت به تزریق بوتاکس

بوتاکس هم مانند بسیاری از داروها ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد حساسیت شود. علائم حساسیت ممکن است خفیف یا شدید باشند. این علائم عبارتند از:

·         جوش‌های پوستی

·         گرگرفتگی (داغی موقتی، قرمزی یا تغییر رنگ پوست)

·         تورم زیر پوست که معمولا در ناحیه پلک‌ها، لب‌ها، دست‌ها یا پاها ایجاد می‌شود.

·         تورم دهان، زبان یا گلو که می‌تواند تنفس را سخت کند.

اگر علائم خفیف یا علائم حساسیت مانند جوش خفیف دارید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است یک آنتی هیستامین خوراکی بدون نسخه مانند بنادریل (دیفن هیدرامین) یا یک محصول موضعی مانند کرم هیدروکورتیزون را برای کنترل علائم پیشنهاد دهد. اگر پزشک متوجه شود که نسبت به بوتاکس حساسیت خفیف داشته‌اید، ممکن است دیگر نتوانید بوتاکس تزریق کنید.

اگر علائم حساسیت شدید مانند تورم یا مشکل تنفسی دارید فوراً با اورژانس تماس بگیرید. این علائم ممکن است برای سلامت شما خطرناک باشند. همچنین اگر به بوتاکس حساسیت داشته باشید، ممکن است پزشک توصیه کند که به جای تزریق بوتاکس، درمان دیگری انجام دهید.

عوارض تزریق بوتاکس در کودکان

بوتاکس در برخی موارد خاص برای کودکان تزریق می‌شود:

·         درمان بلفارواسپاسم

·         درمان استرابیسم

·         درمان اسپاسم عضلانی

·         درمان بیش فعالی مثانه (بیش فعالی ناشی از مشکل عصبی)

در مطالعات انجام شده مشخص شد که عوارض جانبی بوتاکس در کودکان مبتلا به بلفارواسپاسم یا استرابیسم مشابه عوارض جانبی در بزرگسالانی بود که از بوتاکس برای درمان این مشکلات استفاده می‌کردند. شایع‌ترین عارضه جانبی «افتادگی پلک» است.

عوارض جانبی تزریق بوتاکس در کودکان مبتلا به اسپاستیسیته یا مثانه بیش فعال ممکن است کمی متفاوت از عوارض جانبی مشاهده شده در بزرگسالان باشد. به‌عنوان مثال عفونت دستگاه تنفسی (مانند سرماخوردگی معمولی) در کودکان بیشتر از بزرگسالانی بود که برای اسپاستیسیته بوتاکس تزریق می‌کردند. عفونت‌های دستگاه تنفسی، شایع‌ترین عارضه جانبی در کودکانی است که برای این بیماری بوتاکس تزریق می‌کنند.

شایع‌ترین عارضه جانبی در کودکان و بزرگسالانی که برای مشکلات مثانه بوتاکس تزریق می‌کردند، عفونت دستگاه ادراری (UTI) بود. احتباس ادرار در بزرگسالانی که برای مشکلات مثانه بوتاکس تزریق می‌کردند هم یک مشکل شایع بود. احتباس ادرار در کودکانی که برای مشکلات مثانه بوتاکس تزریق می‌کردند گزارش نشده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی احتمالی تزریق بوتاکس در کودکان، با پزشک اطفال صحبت کنید.

تزریق بوتاکس در دوارن بارداری و شیردهی

مشخص نیست که آیا تزریق بوتاکس در دوارن بارداری بی‌خطر است یا خیر. همچنین مشخص نیست که آیا تزریق بوتاکس به شیر مادر منتقل می‌‌شود یا ممکن است بر کودکی که از شیر مادر تغذیه می‌کند تأثیرگذار باشد یا خیر. اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید یا قصد بارداری دارید، قبل از تزریق بوتاکس با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض تزریق بوتاکس برای میگرن چیست؟

شایع ترین عوارض جانبی تزریق بوتاکس برای میگرن مزمن در بزرگسالان عبارتند از:

·         گردن درد

·         سردرد

·         افتادگی پلک

·         درد عضلانی

·         سفتی یا ضعف عضلانی

·         درد در محل تزریق

سایر عوارض جانبی بسیار نادر تزریق بوتاکس برای میگرن مزمن در بزرگسالان عبارتند از:

·         فلج صورت (ناتوانی در حرکت دادن عضلات صورت)

·         فشار خون بالا

·         سرگیجه

·         خشکی چشم

·         عفونت چشم

·         مشکل در بلعیدن غذا

·         بدتر شدن علائم میگرن

اگر درمورد عوارض جانبی احتمالی تزریق بوتاکس برای میگرن نگران هستید یا در این مورد سؤالی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

هشدارهای مربوط به تزریق بوتاکس

هشدار جعبه‌ای

بوتاکس یک هشدار جعبه‌ای در مورد پخش‌شدن اثرات سمی دارو دارد. هشدار جعبه‌ای جدی‌ترین هشدار سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) است. بوتاکس گاهی اوقات می‌تواند از ناحیه تزریق به قسمت‌های دیگر پخش شود. این وضعیت می‌تواند باعث یک بیماری جدی به نام بوتولیسم شود.

اگر شرایط پزشکی خاصی دارید، ممکن است تزریق بوتاکس برای شما مناسب نباشد. قبل از تزریق بوتاکس درباره سابقه سلامتی خود با پزشک صحبت کنید. فهرست زیر نیز شامل عوامل و هشدارهایی است که باید در نظر گرفته شوند.

حساسیت

اگر تابه‌حال به بوتاکس یا هر یک از ترکیبات آن حساسیت داشته‌اید، نباید مجدداً از آن استفاده کنید. با پزشک درباره درمان‌های جایگزین صحبت کنید.

عفونت در محل تزریق

اگر در نواحی مورد نظر عفونت دارید، نباید بوتاکس تزریق کنید. شما باید تزریق بوتاکس را تا درمان کامل عفونت به تعویق بیاندازید. پزشک شما می‌تواند تشخیص دهد که آیا برای درمان عفونت به دارو نیاز دارید یا خیر.

عفونت مجاری ادرار  (UTI)

اگر قصد دارید برای درمان مشکلات مثانه بوتاکس تزریق کنید، چنان‌چه عفونت ادرار داشته باشید باید تزریق بوتاکس را تا درمان کامل عفونت به تعویق بیاندازید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا برای درمان عفونت به دارو نیاز دارید یا خیر. اگر اغلب دچار عفونت ادرار می‌شوید از پزشک خود بپرسید که آیا تزریق بوتاکس برای شما مناسب است خیر.

احتباس ادرار

تزریق بوتاکس برای درمان مشکلات مثانه می‌تواند باعث احتباس ادرار شود. اگر از قبل احتباس ادرار دارید، نباید برای درمان مشکلات مثانه بوتاکس تزریق کنید. اگر برای ادرار کردن مشکل دارید از پزشک خود بپرسید که آیا تزریق بوتاکس برای شما مناسب است یا خیر.

اختلالات عصبی عضلانی

اگر یک اختلال عصبی-عضلانی مانند اسکلروز جانبی آمیلوئید (ALS)، سندرم لامبرت ایتون یا میاستنی گراویس دارید، ممکن است در معرض خطر عوارض جانبی خاصی با تزریق بوتاکس قرار داشته باشید. برخی علائم این مشکل عبارتند از: ضعف، افتادگی پلک، دوبینی و مشکل در صحبت کردن، بلعیدن یا تنفس. بنابراین اگر یک اختلال عصبی-عضلانی دارید برای تزریق بوتاکس با پزشک مشورت کنید.

مشکلات تنفسی یا بلع

بوتاکس گاهی اوقات می‌تواند از ناحیه تزریق پخش شود و باعث ایجاد مشکل در تنفس یا بلع شود. در این صورت بهتر است قبل از تزریق با پزشک خود صحبت کنید.

جراحی

داروهای خاصی که ممکن است حین جراحی استفاده شوند، می‌توانند خطر عوارض جانبی بوتاکس را افزایش دهند. اگر قصد انجام هرگونه جراحی را دارید با پزشک خود درباره‌ی بی‌خطر بودن تزریق بوتاکس در زمان جراحی صحبت کنید.

عوارض جانبی تزریق بوتاکس معمولاً چه زمانی از بین می‌روند؟

اکثر عوارض جانبی بوتاکس، معمولاً پس از چند روز یا چند هفته از بین می‌روند. مدت ماندگاری عوارض می‌تواند بسته به مشکل شما، نوع عارضه و نحوه واکنش بدن شما به دارو متفاوت باشد. اگر عوارض جانبی شما شدید بود یا بیشتر از چند روز یا چند هفته طول کشید باید با پزشک خود صحبت کنید.

آیا عواض جانبی تزریق بوتاکس می‌تواند بر مغز تاثیر گذار باشد؟

مشخص نیست که بوتاکس می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود که بر مغز تاثیر می‌گذارند یا به آن آسیب می‌رسانند یا خیر. اثرات سمی بوتاکس گاهی می‌توانند از ناحیه تزریق پخش شوند و باعث ایجاد یک بیماری به نام بوتولیسم شوند. این وضعیت شامل مشکلات زیادی در ارتباط اعصاب و عضلات می‌شود، البته این مشکلات روی مغز تاثیر گذار نیستند. اگر درمورد اثرات بوتاکس بر مغز خود نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید.

بعد از تزریق بوتاکس چه کارهایی را نباید انجام دهیم؟

·         ماساژ دادن صورت

·         دراز کشیدن روی صورت

·         تمرین‌های ورزشی پرفشار

·         مصرف نوشیدنی‌های الکی

·         مصرف داروهای رقیق کننده خون

·         قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب و هوای گرم

تزریق بوتاکس برای چه افرادی مناسب نیست؟

اگر از نظر سلامت عمومی ضعیف هستید، پوست شما بسیار ضخیم است یا در محل تزریق ضعف عضلانی دارید، ممکن است کاندیدای خوبی برای تزریق بوتاکس نباشید. بیمارانی که پوست حساسی دارند در محل تزریق دچار حساسیت می‌شوند.